ROS (گونه های فعال اکسیژن) مولکول های کوچک، ناپایدار و بسیار واکنش پذیری هستند که می توانند پروتئین ها، لیپیدها و DNA را اکسید کنند. ROS به وسیله احیاء ناقص یک الکترون اکسیژن تشکیل می شوند. ROS شامل آنیون های اکسیژن، رادیکال های آزاد از جمله سوپر اکسید و رادیکال های هیدروکسیل و پر اکسید ها مانند پراکسید هیدروژن (H2O2) می شوند. اتوفاژی یک مسیر کاتابولیکی برای تجزیه اندامک ها و پروتئین های داخل سلولی از طریق لیزوزوم است. اتوفاژی تحت شرایط استرس مانند گرسنگی، ایسکمی/خون رسانی مجدد (Ischemia/reperfusion) و عفونت پاتوژن فعال می شود و در شرایط پاتولوژیکی مختلف شامل سرطان و بیماری های دژنراسیون مغزی ایجاد می شود. معمولا پذیرفته می شود که ROS، اتوفاژی را القاء می کنند و اتوفاژی برای کاهش آسیب اکسیداتیو عمل می کند. سلول ها عوامل آنتی اکسیدانی آنزیمی و غیر آنزیمی مختلفی برای سم زدایی ROS و جلوگیری از استرس اکسیداتیو دارند که شامل گلوتاتیون، تیوردوکسین، سوپراکسید دیس موتاز (SOD)، کاتالاز و پراکسیداز می باشد. ROS تولید شده به وسیله میتوکندری های آسیب دیده ممکن است میتوفاژی را القاء کنند که باعث حذف ارگانل های آسیب دیده می شود. دو پاتولوژی وابسته به تجمع ROS، سرطان و ایسکمی / خون رسانی مجدد می باشند. نقش میتوکندری بعنوان تولیدکننده ROS، برای فعال سازی اتوفاژی ضروری است. اتوفاژی یک مکانیسم بقاء سلولی در پاسخ به ROS است. حذف میتوکندری های آسیب دیده و پروتئین های اکسیدشده در بیشتر موارد بقاء سلول را حمایت می کند.

مقدمه: بخشی از عوارض گاز خردل مربوط به عوارض دیررس آن می باشد که در این میان عوارض چشمی که تا حد نابینایی نیز امکان پیشرفت دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. عوارض شدید بیشتر مربوط به تماس با مقادیر زیاد گاز خردل می باشد و در 5/0 درصد بیماران دیده می شود ولی مشکلاتی نظیر خشکی چشم از شیوع بالایی در مصدومین برخوردار است. با توجه به امکان درگیر بودن سیستم اکسیدان / آنتی اکسیدان در این موارد؛ لذا هدف در این تحقیق آن است که پراکسید هیدروژن را به عنوان یکی از مهم ترین مولدهای رادیکال هیدروکسیل در چشم و نیز وضعیت دفاعی سرم و اشک در مقابل مهم ترین اکسیدان چشمی، رادیکال های سوپراکسید و قوی ترین رادیکال چشمی و رادیکال هیدروکسیل را ارزیابی نماید.مواد و روش ها: غلظت پراکسید هیدروژن به روش Wolff توسط متد FOX1 در اشک و سرم، قدرت حذف رادیکال هیدروکسیل به روش Halliwell در نمونه های سرم و قدرت حذف رادیکال سوپراکسید به روش Rook در نمونه های اشک و سرم بیماران نسبت به گروه شاهد نرمال بررسی و با آزمون آماری student t-test بین دو گروه مقایسه شد.نتایج: تفاوت معنی دار در سطح پراکسید هیدروژن سرم بین گروه بیمار و شاهد دیده شد  (P value<0.001)در حالی که قدرت دفاعی در مقابل رادیکال ها افزایش نیافته بود.بحث: بر اساس نتایج، این احتمال مطرح می شود که به دلیل سایر عوارض دیررس مصدومین نظیر عوارض ریوی، پراکسید هیدروژن از محلی غیر از چشم در خون آزاد می شود که همین اضافه تولید، در حالی که قدرت دفاعی در مقابل رادیکال هایی مثل رادیکال سوپراکسید و هیدروکسیل افزایش نیافته است، می تواند در بروز عوارضی نظیر خشکی چشم و بیماری های قرنیه ای موثر باشد.

گونه های فعال اکسیژن (ROS) داخل سلولی نقش مهمی در عملکرد سلول های بنیادی سرطان (CSC) دارد. هسپرتین (HST) فلاونوییدی است که مشخص شده است بر میزان ROS سلولی اثر دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر هسپرتین بر سطح ROS در سلول های CSC جدا شده از یک بیمار مبتلا به سرطان معده بود. به منظور بررسی بقای سلولی از آزمایش MTT استفاده شد. سطح ROS سلولی نیز با استفاده از دی کلروفلورسین با روش فلوسایتومتری اندازه گیری شد. در مطالعه حاضر کاهش معنی داری در بقای سلول های CSC معده تیمار شده با هسپرتین مشاهده شد. هسپرتین در غلظت های 200 و 400 میکرومولار سطح ROS داخل سلولی را به ترتیب تا حدود 47 و 40 درصد کاهش داد. این گونه می توان نتیجه گیری کرد که هسپرتین بقای CSCهای معده و سطح ROS در این سلول ها را کاهش می دهد و ممکن است از طریق تاثیر بر سطح ROS سلولی بر عملکرد این سلول ها از قبیل تکثیر و تمایز و همچنین پاسخ به شیمی درمانی موثر باشد.

لوسمی میلوئید مزمن (CML) یکی از انواع غیرشایع سرطان خون است که از سلول های بنیادی مغز استخوان منشا می­,گیرد. پروژسترون (P4) و بربرین (BBR) ترکیبات زیست فعالی هستند که رشد سلول های تومور را مهار می کنند. در این مطالعه، ما اثر همزمان P4 و BBR را بر روی سطح گونه های فعال اکسیژن (ROS) در سلول های K562 ارزیابی کردیم. سلول های K562 در محیط حاوی سرم کشت شدند و به طور همزمان با غلظت های مختلف IC50، P4 و BBR در زمان های 24 (125 میکرومولار: BBR؛ 4/102 میکرومولار: P4)، 48 (114 میکرومولار: BBR؛ 4/78 میکرومولار: P4) و 72 (45 میکرومولار: BBR؛ 70 میکومولار: P4) ساعت تیمار شدند. سپس بقای سلولی و سطح ROS به ترتیب با استفاده از روش MTT و دی کلروفلورسین دی استات (DCF) توسط فلوسایتومتری تعیین شد. نتایج ما نشان داد که ترکیب P4 و BBR سلول ها را به طور مؤثرتری نسبت به P4 و BBR به تنهایی در 72 ساعت مهار کرده و همچنین P4 و ترکیب آن ها باعث کاهش سطح ROS در سلول ها در مقایسه با BBR و سلول های تیمار نشده در 24 و 72 ساعت گردید. به طور خلاصه می توان چنین استنباط کرد که احتمالاً P4 از طریق مسیر وابسته به ROS و BBR از طریق مسیر مستقل از ROS، رشد سلول ها را مهار کرده باشد.

امروزه نانوذرات نیمه هادی، توجه بسیاری را در شاخه های نانو پزشکی به خود جلب کرده اند. در این تحقیق توانایی نانوذرات ZnS: Mn در تولید گونه های فعال اکسیژن شامل رادیکال هیدروکسیل بررسی شد و همچنین روش سنتز نانوذرات ZnS: Mn گزارش شد. نانوذرات ZnS: Mn به روش هم رسوبی ساخته شد. تحریک نانوذرات توسط پرتو UV انجام گرفت. مشخصه یابی ساختار نانوذرات تهیه شده با استفاده از آنالیزهای XRD, TEM، SEM و PL انجام گرفت. طیف نشر نانوذرات ZnS: Mn دارای 2 قله مشخص در طول موج های 444 و 587 نانومتر است. اندازه نانوذرات تولید شده با استفاده از طیف XRD حدود 24 نانومتر بدست آمد که این با تصاویر SEM و TEM بدست آمده در توافق است. با توجه به کاهش شدت جذب شناساگر متیلن بلو در پرتودهی به همراه نانوذرات ساخته شده نسبت به حالت بدون پرتودهی، می توان گفت که نانوذرات ZnS: Mn قادر به ایجاد رادیکال هیدروکسیل می باشند. این امر نشان دهنده امکان استفاده از این نانوذرات در درمان سرطان به روشی مانند فوتوداینامیک می باشد.

گونه های فعال اکسیژن (ROS) تولیدشده در اندامک هایی مانند میتوکندری، کلروپلاست و پراکسی زوم نقش مهمی در مسیرهای انتقال پیام در گیاهان دارند و واکنش های اکسایش-کاهش، رشد و نمو و همچنین پاسخ های دفاعی گیاه در برابر تغیرات محیطی را تنظیم می کنند. بنابراین، ROSها بر هر جنبه و مرحله ای از گیاه تأثیرگذار هستند. ROSها مانند پراکسید هیدروژن، رادیکال های سوپراکسید و هیدروکسیل و اکسیژن منفرد، در سلول های گیاهی به عنوان پیام رسان های ثانویه جهت تنظیم طیف متنوعی از عملکردهای پروتئینی (با تغیرات پساترجمه) و تنظیم بیان ژن عمل می کنند. ROSها به صورت طبیعی در جریان پاسخ گیاه به شرایط محیطی و ارتباطات داخل و بین سلولی تولید می گردند. با این حال تحقیقات اخیر نشان داده است که این ترکیبات نقش مهمی در پاسخ گیاهان به شرایط تنش بر عهده دارند. تنش های زیستی مانند: قارچ ها، ویروس ها، کنه ها، حشرات و سایر جانداران، به همراه تنش های محیطی غیرزیستی مانند: خشکی، شوری و فلزات سنگین موجب افزایش تولید ROS در گیاهان می شود. گیاهان مکانیسم های متنوعی جهت مقابله با تأثیرات منفی افزایش تولید ROSها دارند. حذف ROS در گیاهان به طور معمول توسط دو گروه اصلی از مولکول های آنتی اکسیدان آنزیمی و غیر-آنزیمی صورت می پذیرد. مولکول های آنتی اکسیدان با خنثی کردن ROS و تبدیل آن به آب، به عنوان محصول نهایی، نقش مهمی در تحمل گیاه به تنش ها را ایفا می کنند. با این حال در شرایط تنش شدید، گیاهان قادر به حذف همه ی مولکول های تولید شده مازاد نیستند و درنتیجه مقدار بالای ROS موجب ایجاد تنش اکسیدی و آسیب به ترکیبات اصلی سلول مانند پروتئین ها، لیپیدها، DNA، کربوهیدرات ها و درنهایت مرگ سلول می شود. هنوز به بسیاری از سوالات در مورد واکنش گیاهان به تنش اکسیدی و تنظیم ارتباطات سلولی در زمان تنش پاسخ داده نشده است. این مقاله ی مروری به بررسی محل و نحوه ی تولید ROSها، انواع و تأثیرات آن ها بر سیستم پیام رسانی سلولها و ایجاد پاسخ های سازگاری گیاهان در شرایط تنش می پردازد. همچنین، نحوه کارکرد آنتی اکسیدان های مؤثر در حفظ هموستازی سلول و کارایی آنها در حذف یا خنثی سازی اثر رادیکال های آزاد اکسیژن مورد بررسی قرار میگیرد.

هدف: با توجه به نقش نانوذرات نقره در افزایش رادیکال های آزاد اکسیژن و حساسیت بیش از حد سلول های اسپرم نسبت به آن ها، احتمال می رود که نانو ذرات نقره سبب کاهش کیفیت و توانایی بارورسازی اسپرم گردند. هدف از این مطالعه بررسی اثرات سمی نانو ذرات نقره بر پارامترهای اسپرم و غلظت رادیکال های آزاد سرم و مایع سمینال موش نر می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی 24 سر موش نر بالغ به صورت تصادفی به سه گروه تجربی و یک گروه کنترل تقسیم گردیدند. نانو ذره نقره به ابعاد 40 نانومتر با مقادیر 50، 100 و 200 میکرولیتر به ترتیب به گروه اول تا سوم مورد مطالعه به صورت دهانی به مدت پنج هفته داده شد. پس از خون گیری از قلب، سرم حاصل برای بررسی غلظت مالون دی آلدئید (MDA)، با دستگاه اسپکتروفتومتر مورد آماده سازی قرار گرفت. برای آنالیز پارامترهای اسپرمی، پس از جداسازی دم اپی دیدیم، اسپرم های به دست آمده مورد مطالعه قرار گرفتند.نتایج: گروه سوم تجربی (دوز بالا) دارای کمترین میانگین تعداد اسپرم (16.00±2.6)، کمترین درصد اسپرم های با حرکت پیش رونده سریع (18.16±5.45)، بیشترین درصد اسپرم های غیرطبیعی (35.83±4.40) و بیشترین میزان غلظت MDA در سرم و مایع سمینال در مقایسه با سایر گروه ها بودند.نتیجه گیری: نانوذرات نقره به عنوان یکی از عوامل تشدید کننده اثرات رادیکال های آزاد و گونه های فعال اکسیژن در سرم و مایع سمینال، سبب کاهش پارامترهای اسپرم همراه می گردند.

اهداف: فتودینامیک تراپی (Photodynamic Therapy-PDT) یک روش درمانی است که بر پایه تعامل بین یک حساس گر نوری، نور و اکسیژن مبتنی است. در این روش، ابتدا یک ماده حساس به نور که در سلول های سرطانی جذب می شود، با استفاده از منبع نور مناسب تحریک شده و گونه های فعال اکسیژن تولید می شوند که با تخریب سلول های سرطانی، باعث مرگ و مهار آن ها می شوند. گونه های فعال اکسیژن (Reactive Oxygen Species) شامل اکسیژن یکتایی (O-2) و رادیکال هیدروکسیل (OH-) هستند که در فرآیندهای زیستی به طور طبیعی تولید می شوند. این گونه ها در درمان سرطان به عنوان یکی از روش های درمانی مورداستفاده قرار می گیرند، زیرا می توانند باعث تخریب سلول های سرطانی شوند به طوری که می تواند با اجزای بیولوژیکی مانند لیپیدها، پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک واکنش داشته باشد و به آن ها آسیب برساند و درمان سرطان را تسریع کنند. استفاده از نانوذرات در فتودینامیک تراپی برای درمان بسیاری از بیماری ها ازجمله سرطان، عفونت ها و بیماری های عروقی مورد بررسی قرارگرفته است. مواد و روش‎ها: در این پژوهش نانوذرات استرانسیوم تیتانات با روش سولووترمال ساخته شدند و برای اولین بار، توانایی این نانوذرات در تولید گونه های فعال اکسیژن ازجمله رادیکال هیدروکسیل و اکسیژن یکتایی در تحریک با پرتو UVA بررسی شد. یافته‎ها: نانوذرات استرانسیوم تیتانات به دلیل ویژگی های خاص خود، می توانند به طور انتخابی در سلول های سرطانی تجمع و با تابش نور متعادل شده، ROS تولید کنند. این ROS می توانند باعث آسیب رساندن به سلول های سرطانی شوند و درنهایت منجر به مرگ آنها شوند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از طیف جذب محلول های شناساگرها مشخص شد که نانوذرات استرانسیوم تیتانات توانسته اند رادیکال هیدروکسیل و اکسیژن یکتایی تولید کنند و توانایی نانوذرات استرانسیوم تیتانات در تولید گونه های فعال اکسیژن مورد تأیید قرار گرفت و نانوذرات می توانند به عنوان حساس گر نوری در روش فتودینامیک تراپی برای درمان سرطان مورداستفاده قرار بگیرند.

مقدمه: سرطان دومین عامل مرگ و میر در جهان و سومین عامل مرگ و میر در ایران است. روش ها: ی درمانی بسیاری برای مقابله با سرطان مورد بررسی قرار گرفته اند. استفاده از پلاسمای سرد اتمسفری و محیط فعال شده توسط آن، یکی از روش ها: ی تحقیقاتی نوین در زمینه ی درمان سرطان است. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی القای آپوپتوز توسط پلاسمای سرد اتمسفری به عنوان مکانیسم مرگ سلولی در رده ی سلولی سرطان دهانه ی رحم (Hela) انجام شد. روش ها: در این مطالعه ی تجربی ابتدا اثرات پلاسمای اتمسفری هلیم و هلیم + اکسیژن و محیط فعال شده توسط آن ها (Plasma activated medium یا PAM) بر روی زیست پذیری سلول های Hela مورد بررسی قرار گرفت. سپس، میزان H2O2 محیط و همچنین، میزان پروتئین های کاسپاز 3، کاسپاز 8، B-cell lymphoma protein 2 (Bcl-2) و Bcl-2-associated X (Bax) در هر دو روش تابش مستقیم پلاسما و PAM به ترتیب از طریق MTT assay، Medium H2O2 assay و Western Blot analysis مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: میزان کاهش زیست پذیری سلول ها در روش تابش مستقیم پلاسما بیش از محیط فعال شده توسط آن بود (001/0 > P) و افزودن اکسیژن به پلاسما، باعث افزایش مرگ سلولی گردید. میزان H2O2 محیط در روش مستقیم بیش از روش محیط فعال شده بود (001/0 > P). همچنین، سطح بیان پروتئین های کاسپاز-3 و کاسپاز-8 در روش مستقیم، بالاتر از روش PAM بود (010/0 > P). افزایش نسبت Bcl-2/Bax نیز القای آپوپتوز را به عنوان مکانیسم اثر نشان داد (001/0 > P). نتیجه گیری: پلاسمای سرد اتمسفری، منبعی برای تولید گونه های فعال اکسیژنی و نیتروژنی است و باعث تولید رادیکال های آزاد مانند H2O2 در محیط مایع می شود که نقش مهمی در مرگ سلول های سرطانی دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از پلاسمای مستقیم و PAM از طریق القای آپوپتوز، باعث مرگ سلولی می گردد.